So sánh văn hóa phương Tây - phương Đông

Những vùng đất mới, những con người mới, những phong tục mới… Tất cả tạo nên những nền văn hóa khác nhau vô cùng độc đáo, lung linh đầy màu sắc. Cùng Ngôi Sao Việt khám phá và so sánh hai nền văn hóa Đông - Tây có gì khác nhau nhé.

Nguồn gốc của sự khác nhau của nền văn hóa phương Tây và phương Đông 

Việc nhìn nhận và đánh giá thế giới xung quanh ở phương Tây và phương đông có nhiều điểm khác biệt. Khác biệt đầu tiên phải kể đến là trong cách tư duy, đánh giá về thế giới quan. 

Ở phương Tây, việc nhìn nhận thế giới thông qua lập trường triết học và duy vật nhiều hơn. Đối với họ, những người có thế giới quan tích cực là đại diện cho xu hướng tiến bộ. Trong khi đó những người bi quan tiêu cực là đại diện cho tư duy phản tiến bộ. Tất cả được nhìn nhận theo mối quan hệ biện chứng, “duy lý” chứ không “duy tình”. 

Nguồn gốc sự khác biệt văn hóa phương Tây và phương Đông

Trong khi đó, ở phương Đông thì cách nhìn nhận thế giới có nhiều phức tạp hơn. Thế giới là nhiều mảnh ghép mà chúng ta chưa thể biết hết. Có Trời, có Đất, có Con người, có Thần linh. Bên cạnh những yếu tố duy vật thì còn có yếu tố duy tâm song hành phát triển. Người phương Đông ít chịu ảnh hưởng của các khuynh hướng triết học cụ thể. Thay vào đó là sự hài hòa mềm dẻo và có “tình” hơn.

Bởi thế, khá nhiều người phương Đông sang phương Tây làm việc không thể làm quen và hòa nhập được văn hóa phương Tây. Và ngược lại, những người sống ở phương Tây khi đến phương Đông cũng cảm thấy xa lạ, mất nhiều thời gian để thay đổi thế giới quan của mình.

So sánh về phương thức tư duy và văn hóa ứng xử Đông - Tây

Đây chính là điểm khác biệt lớn nhất, dễ nhận ra nhất trong văn hóa Đông - Tây hiện nay. Đối với người phương Đông, lối tư duy trực giác (duy cảm) được hình thành do đặc điểm về điều kiện địa lý, phương thức sản xuất và lịch sử phát triển xã hội, cộng đồng.

Các tư duy này chú trọng đến sự cảm nhận, kinh nghiệm, trực giác. Nhìn chung, điều này khiến người phương Đông nhìn nhận sự việc dựa nhiều vào những thứ thể hiện bên ngoài mà ít đi sâu về bên trong hơn. Trong văn hóa ứng xử, con người thường theo lối “duy tình”.

Phương thức tư duy Đông - Tây có sự khác biệt

Điều này mang đến những điểm tích cực như tính cộng đồng được nâng cao, con người thân thiện với nhau hơn, những mối quan hệ gia đình, thân tộc được coi trọng. Tuy nhiên, lối tư duy này bộc lộ nhược điểm là là dễ bị “cả tin” khiến bản thân thiệt thòi, dễ “nể nang” làm mất đi lý trí và sáng suốt trong nhận định. Lối tư duy này cũng dễ tạo sự ồn ào, coi trọng đạo đức hơn tài năng, coi trọng tình cảm khi giải quyết mọi việc.

Trong khi đó, tinh hoa văn hóa phương Tây lại khác biệt hoàn toàn, họ dựa vào phương thức tư duy “duy giác” - lý trí. Con người chú trọng nhận thức về lý tính, chỉ tin vào lý trí và những thứ thuộc về bản chất chứ không tin vào những thứ thể hiện ra mặt nổi bên ngoài.

Điểm tích cực trong văn hóa người phương Tây là sự công minh, công bằng, rõ ràng trong tất cả mọi việc. Từ nhận thức đến hành động đều trắng đen rõ ràng, dựa vào bản chất sự việc sự vật để đưa ra kết luận. Dù vậy, nhược điểm của lối tư duy duy giác này là khả năng thích ứng từng hoàn cảnh bị hạn chế và có phần cứng nhắc.

Tôn giáo và đức tin trong văn hóa phương Tây và phương Đông

Những tôn giáo đầu tiên xuất hiện vào những năm đầu Công nguyên. Tuy nhiên trên thực tế thì ý thức tôn giáo, đức tin của nhân loại đã xuất hiện trước đó cả ngàn năm. Từ ý thức mới tạo thành tôn giáo để vận hành, tồn tại cho đến tận bây giờ.

Phương Tây chủ yếu theo đạo Thiên Chúa giáo

Theo thời gian thì việc lựa chọn tôn giáo của người phương Đông và phương Tây bắt đầu có sự thay đổi và phân hóa. Hầu hết các quốc gia phương Tây theo Thiên chúa giáo và đây là đức tin có ý nghĩa lớn nhất. Họ tin vào chúa, chúa sinh ra con người, chúa làm chủ mọi vật. Điều này lý giải cho việc rất nhiều hoạt động văn hóa liên quan đến đức tin đối với Chúa trời.

Ngược lại, đối với phương Đông thì không liên quan đến Chúa trời. Các hình thức tôn giáo phương Đông đa dạng hơn, bao gồm Phật giáo, Hồi giáo, Ấn Độ giáo, Nho giáo hay Đạo giáo và khá nhiều tín ngưỡng và văn hóa tâm linh khác. Điều này ảnh hưởng đến các hoạt động văn hóa tại các nước phương Đông cũng thường đa dạng và phức tạp hơn.

Một số điểm khác biệt cụ thể trong văn hóa phương Đông và phương Tây

Những điểm khác biệt cụ thể của văn hóa phương Tây là gì? Một số điều thú vị sẽ được Ngôi Sao Việt tiết lộ cho bạn ngay sau đây:

– Phương Tây thoải mái trong cách giao tiếp giữa nam và nữ, khi gặp nhau có thể ôm hôn với mục đích chào hỏi. Người phương Đông chỉ cúi chào, bắt tay. Hành động ôm hôn chỉ dành cho những cặp đôi yêu nhau, vợ chồng hoặc gia đình thể hiện tình cảm.

– Phương Tây chỉ tổ chức sinh nhật, không cúng giỗ cho người chết. Đối với họ, chết là siêu thoát, về với chúa trời và không có Thế giới tâm linh. Phương Đông thì ngược lại, chúng ta tổ chức cúng giỗ, lễ tết vì có quan niệm tồn tại thế giới tâm linh, thần linh.

Người phương Đông có thế giới tâm linh, thần linh

– Phương Tây coi trọng sự bình đẳng giữa con người, khi gặp nhau không quan trọng là ai chào hỏi trước. Trong khi đó ở phương Đông, người nhỏ hơn, cấp thấp hơn… phải chào trước mới thể hiện được sự tôn trọng.

– Trong văn hóa phương Tây, nếu có người gặp nguy hiểm thì mọi người chỉ gọi cấp cứu mà không xúm vào giúp đỡ vì không có chuyên môn. Ở phương Đông, cũng trường hợp này thì những người xung quanh luôn tìm mọi cách để hỗ trợ.

– Trong văn hóa giao thông phương Tây thì ai sai người đó phải đền, cho dù bạn đi xe đạp hay đi bộ mà đi sai gây tai nạn cũng phải ra tòa. Ở phương Đông, quan niệm “xe lớn đền xe nhỏ” vẫn còn tồn tại.

– Người phương Tây con trọng tự do cá nhân, tôn trọng quyền riêng tư của con cái, khuyến khích con tự lập ngay từ nhỏ. Người phương Đông thiên về tình cảm, thích quản lý và kiểm soát con hơn.

Trên đây là một số điểm khác biệt trong văn hóa phương Tây và phương Đông điển hình. Chính những khác biệt này tạo ra thế giới đa cực, đa màu sắc và đầy hấp dẫn cho chúng ta khám phá. Theo dõi Vietnam247.vn để có những hành trình văn hóa thú vị khắp nơi.