Hai cựu giám đốc Sở của Thái Nguyên liên quan đến khai thác than lậu

Các bên liên quan đến vụ khai thác than lậu tại Thái Nguyên

Theo bản cáo trạng, năm 2012, Công ty Yên Phước được Sở Kế hoạch & Đầu tư Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh với số vốn điều lệ là 100 tỷ đồng, Tổng giám đốc là bà Châu Thị Mỹ Linh.

Nhà chức trách kiểm tra số lượng than được khai thác lậu chuyển từ Thái Nguyên về Hải Dương

Sau đó, Công ty Yên Phước được UBND tỉnh Thái Nguyên cho phép khai thác than trong khu mỏ than Minh Tiến, huyện Đại Từ quy mô 59ha đến giữa năm 2031 với trữ lượng khai thác hơn 136.000 tấn, công suất 8.500 tấn/năm.

Công việc tại mỏ than Minh Tiến bà Linh giao cho nhiều người đảm nhiệm. Từ năm 2018, Công ty Yên Phước khai thác mỏ than bằng hình thức lộ thiên (nổ mìn, đào xúc, sàng tuyển) để xé lẻ đi tiêu thụ.

Sau vài tháng tự khai thác, bà Linh đã bán lại toàn bộ mỏ than cho Công ty Đông Bắc Hải Dương của hai anh em là Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang. Trong thoả thuận, Đông Bắc Hải Dương sẽ mua lại số than Công ty Yên Phước đã khai thác với giá gần 10 tỷ đồng và toàn bộ thiết bị máy móc giá 15 tỷ.

Cũng theo thỏa thuận, Đông Bắc Hải Dương sẽ được tiếp tục khai thác than tại mỏ Minh Tiến với công suất ít nhất là 400.000 tấn một năm (gấp 47 lần trữ lượng cấp phép). Bên cạnh việc phải tự đầu tư nhân công, máy móc, Đông Bắc Hải Dương còn phải trả lợi nhuận cho Yên Phước theo số sản phẩm khai thác là 150.000 đồng/tấn than, 90.000 đồng/tấn bã sàng và 50.000 đồng/m3 đá đen.

Để đưa số than khai thác lậu đi tiêu thụ, Đông Bắc Hải Dương đã mua hóa đơn giá trị gia tăng của các doanh nghiệp tại Nam Định để hợp thức hóa đầu vào.

VKS đưa ra kết luận, bà Linh và đồng phạm khai thác 3,1 triệu tấn than và khoáng sản trong khi tổng sản lượng được cấp phép chỉ hơn 136.000 tấn. Nhóm đối tượng này đã tiêu thụ hơn 1,1 triệu tấn than, 330.000m3 bã sàng và 95.000m3 đá đen với giá trị là 174 tỷ đồng; còn 1,5 triệu tấn chưa kịp tiêu thụ thì bị thu giữ.

Bà Linh bị cáo buộc thu lời 151 tỷ đồng bất chính. Hai anh em sinh đôi Thanh và Giang thu lợi bất chính hơn 213 tỷ đồng, đồng thời là chủ mưu.

Trách nhiệm của người có thẩm quyền liên quan vụ khai thác than lậu

Để xảy ra các sai phạm trong việc khai thác than lậu thời gian dài với số lượng khủng, VKS nhận định còn có trách nhiệm của một số cá nhân Sở Tài nguyên & Môi trường Thái Nguyên trong việc thẩm định, cấp phép, thanh tra. Đồng thời các cá nhân Sở Công Thương Thái Nguyên cũng có trách nhiệm trong việc mua bán trái phép vật liệu nổ.

Một số bị can trong vụ án khai thác than lậu tại Thái Nguyên

Phía Sở Tài nguyên & Môi trường Thái Nguyên

Theo bản cáo trạng, khoáng sản là tài sản công thuộc sở hữu của toàn dân do nhà nước đại diện sở hữu và thống nhất quản lý. Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh được UBND tỉnh Thái Nguyên giao trách nhiệm kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm.

Tuy nhiên, trong quá trình kiểm tra, ông Nguyễn Thế Giang - Phó giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường chỉ căn cứ vào báo cáo của Công ty Yên Phước để đưa kết luận thanh tra mà không có bất kỳ chỉ đạo đo đạc, giám định sản lượng thực tế nào. Không chỉ vậy, khi kiểm tra đoàn phát hiện nhiều sai phạm nhưng ông Giang không đưa vào kết luận.

Cựu Phó giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường - Ông Nguyễn Thanh Tuấn dù nhận được báo cáo về việc Công ty Yên Phước không chấp hành quy định về sản lượng khai thác than thực tế nhưng lại bao che, không chỉ đạo thanh tra, kiểm tra. Chính vì lẽ đó mà hành vi khai thác than lậu đã không được ngăn chặn kịp thời.

Phía Sở Công Thương Thái Nguyên

Sở Công Thương Thái Nguyên là đơn vị chuyên tham mưu cho UBND tỉnh quản lý nhà nước về vật liệu khai thác mỏ và chế biến khoáng sản. Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngô Quyết - Giám đốc Sở khi đó cùng hai cấp dưới đã cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ cho Yên Phước vượt quá 10 tấn/năm. Theo lời khai của ông Quyết, năm 2020 ông nhận được 100 triệu đồng từ Linh để tổ chức giải bóng bàn.

Dựa vào những sai phạm trên, bà Châu Thị Mỹ Linh bị truy tố với hai tội danh là: “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” và “Mua bán trái phép vật liệu nổ”. Hai anh em Thanh và Giang bị truy tố với tội danh “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” và “Mua bán trái phép hóa đơn”.

Ông Giang, Tuấn cùng hai nhân viên Sở Tài nguyên & Môi trường có liên quan đến vụ bao che khai thác than lậu bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Ông Quyết bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.