Vạch trần thủ đoạn của tội phạm mua bán người

Theo thống kê trong báo cáo của Bộ Công an, trong giai đoạn 2018-2022, cả nước ta đã phát hiện 440 vụ mua bán người trái phép với hơn 1.200 nạn nhân (trong đó 58% là phụ nữ). Trong đó, có 19 vụ bóc lột tình dục; 132 vụ cưỡng bức lao động và 4 vụ để lấy nội tạng cơ thể.

Thủ đoạn của tội phạm mua bán người trái phép

Từ năm 2012-2020, số vụ mua bán người trái phép chủ yếu với mục đích đưa ra nước ngoài (chiếm trên 85% tổng số vụ). Tuy nhiên, những năm trở lại đây, những vụ giao dịch trong nước ngày càng nhiều, chiếm 45-50%.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp - bà Mai Thị Phương Hoa cho biết, tình trạng mua bán thai nhi, mua bán nam giới nhằm bóc lột sức lao động trên tàu cá cũng đang dần xuất hiện nhiều. Đặc biệt, một số vụ mua bán trẻ sơ sinh còn được núp bóng dưới tổ chức thiện nguyện.

Bà Hoa cho biết thêm: "Nước ta không chỉ là nơi xuất phát tội phạm nguồn mà còn là địa bàn chuyên trung chuyển mua bán người từ một số nước trong khu vực đến nước thứ ba".

Trong các thủ đoạn, chiêu thức dụ dỗ nạn nhân làm "việc nhẹ, lương cao", vượt biên ép buộc làm việc bất hợp pháp tại nước ngoài được cho là phổ biến nhất. Những nạn nhân này muốn về nước cần phải trả một khoản tiền chuộc lớn, lên đến 10.000 USD.

Dạng thứ hai, tội phạm mua bán người sẽ lợi dụng thủ tục đơn giản trong việc kết hôn, nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài, du lịch… Sau khi ra khỏi Việt Nam, nạn nhân sẽ bị tịch thu giấy tờ tùy thân và bán sang tay nhiều chủ để thực hiện các hành vi phạm pháp như mại dâm, cưỡng bức lao động, lừa đảo chiếm đoạt tài sản…

Bốn năm qua, các lực lượng, cơ quan chức năng đã phối hợp giải cứu thành công 352 nạn nhân; tiếp nhận và xác minh 545 người trở về.

Tội phạm mua bán người ngày càng có những thủ đoạn tinh vi

Chiêu thức của tội phạm mua bán người ngày một tinh vi

Ủy ban Tư pháp nhận định rằng thủ đoạn của tội phạm mua bán người ngày càng trở nên tinh vi và vô nhân đạo, câu kết cả trong và ngoài nước một cách chặt chẽ. Nguyên nhân chủ yếu là do đất nước ta có đường biên giới dài, nhiều cửa khẩu, đường mòn. Bên cạnh đó, tình trạng thất nghiệp nhiều cộng với lợi nhuận khổng lồ từ mua bán người cũng khiến nhiều đối tượng tham gia vào đường dây mua bán người.

Có thể thấy, cơ chế hợp tác quốc tế đặc thù về phòng, chống mua bán người giữa Việt Nam với một số nước chưa đầy đủ. Đồng thời, tiêu chí xác định hành vi mua bán người của Việt Nam với các nước cũng chưa thật sự đồng nhất nên nhiều vụ án bị kéo dài hoặc tạm đình chỉ.

Theo đó, Ủy ban Tư pháp đã đưa ra đề nghị lên Quốc hội về việc xem xét, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi). Luật sẽ đưa ra những chính sách tập trung giám sát thực hiện về phòng, chống mua bán người.

Ngoài ra, Chính phủ cũng cần tạo những chính sách khuyến khích, tạo công ăn việc làm cho lao động tại địa phương nhằm hạn chế tình trạng người dân sang nước ngoài lao động trái phép. Bộ Công an cũng phải đẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết hiệp định về dẫn độ tội phạm; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về phòng, chống tội phạm mua bán người.