Bảo mẫu lương 60 triệu khi thu nhập cử nhân bằng giỏi bèo bọt

Chưa kể đến những trường hợp học đại học, ra trường bằng giỏi nhưng vẫn không xin được việc làm phù hợp. 

Nghề giúp việc, bảo mẫu "lên giá" trong thời đại mới

Những ngày qua, một tin tức đã gây sốc cho nhiều người là về bảo mẫu 21 tuổi bạo hành cháu bé sơ sinh ở Hà Nội. Đây là người được trả mức lương khủng là 60 triệu đồng/tháng. 

Bảo mẫu bé sơ sinh có mức lương choáng vang 60 triệu đồng

Mức lương bảo mẫu "siêu sang" này thực sự khiến ta phải ngỡ ngàng. Nó không chỉ phản ánh mức độ phổ biến và phát triển của loại dịch vụ này. Nó còn cho thấy thực tế đáng kinh ngạc là có nhiều người sẵn sàng chi trả mức chi phí khó tin để tuyển người giúp việc, bảo mẫu.

Ở TP.HCM, mức lương cho giúp việc nhà khoảng 5 triệu đồng đã là mức giá từ 5 - 7 năm trước. Nhưng hiện nay nó đã trở thành một điều không còn tồn tại. Mức chi phí tối thiểu cho dịch vụ này đã lên tới 7 - 8 triệu đồng. Chưa kể đến những công việc phức tạp hơn như chăm sóc trẻ em, người già mà mức lương người giúp việc cần phải từ 10 - 20 triệu đồng.

Nghề giúp việc có mức lương ngày càng cao

Nghề giúp việc gia đình phần lớn là người lao động tự phát, không qua quá trình đào tạo chuyên nghiệp. Tuy nhiên nguồn nhân lực cho công việc này vẫn luôn được săn đón, lùng sục và được trả mức lương cao. 

Thực tế, mức lương của người giúp việc thường dựa trên yêu cầu của chủ nhà hơn là dựa trên năng lực làm việc. Và người giúp việc cũng không ngu ngơ, họ rõ ràng biết giá trị của mình trên thị trường.

Chị Giang, một người dân ở khu Khang Điền, quận 9, chia sẻ rằng với một gia đình có con nhỏ và ông bà già, không thể thiếu người giúp việc. Tuy nhiên, việc tìm được người phù hợp thực sự khó khăn. Thậm chí đôi khi phải chấp nhận một "osin" tạm tạm.

Là một quản lý công ty bao bì, chị Giang khẳng định: "Tuyển cử nhân ra trường không khó. Thế nhưng tìm người giúp việc thì chuyện không dễ dàng chút nào. Công ty có thể cắt giảm lương cho nhân viên. Nhưng tôi không bao giờ dám cắt giảm lương cho người giúp việc, chỉ có thể tăng lương thôi. Thu nhập cử nhân bằng giỏi đôi khi còn thấp hơn người giúp việc".

Ở các khu dân cư như Phú Mỹ Hưng, Sala, Thảo Điền, rất nhiều gia đình, cả người Việt lẫn người nước ngoài, vẫn tiếp tục tuyển dụng giúp việc và bảo mẫu "ngoại". Họ đến từ các nước như Thái Lan, Philippines, với mức lương lên đến hàng nghìn "đô". Đó là chưa kể đến những khoản chi phí khác.

"Ít chỗ" cho cử nhân đại học 

Bảo mẫu lương 60 triệu đồng, trong khi đó, cử nhân và người tốt nghiệp bằng giỏi gặp khó khăn trong việc tìm việc làm. Thậm chí khi có việc thì chỉ bắt đầu với mức lương "bèo" 3-4 triệu đồng/tháng. Điều này phản ánh bức tranh thị trường lao động "thừa thầy, thiếu thợ".

Theo số liệu năm 2022 tại TPHCM, có gần 150.000 người mất việc nhận trợ cấp thất nghiệp. Trong đó lao động phổ thông chiếm số đông với gần 83.000 người. Tiếp đó là người có trình độ đại học và sau đại học với 45.000 người (chiếm hơn 31%).

Thị trường việc làm luôn rộng mở với người có tay nghề

Số người có chứng nhận nghề sơ cấp bị mất việc chỉ là 2.869 người (chiếm tỷ lệ 1,96%). Người có trình độ trung cấp nghề, trung học chuyên nghiệp là 6.816 người (chiếm tỷ lệ 4,66%). Người trình độ cao đẳng nghề, cao đẳng chuyên nghiệp là 8.218 người (chiếm tỷ lệ 5,62%).

Khảo sát nhu cầu lao động tại TPHCM năm 2022 cho thấy, doanh nghiệp có nhu cầu nhân lực trình độ đại học trở lên chỉ chiếm khoảng 20,19% tổng nhu cầu nhân lực.  Trong khi nhu cầu nhân lực trình độ nghề áp đảo, chiếm đến 65,59%. 

Tuy nhiên, trên thị trường lao động lại có đến 78,86% tổng số người tìm việc làm có trình độ đại học trở lên. Trong khi nguồn cung lao động trình độ nghề chỉ chiếm 18,68% tổng nguồn cung.

Bước qua năm 2023, cử nhân đại học tiếp tục đối mặt với nguy cơ thiếu việc làm. Dự báo mới nhất của Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TPHCM (Falmi) cho thấy, nhu cầu nhân lực quý II/2023 tại thành phố dự kiến từ 67.000 - 73.000 chỗ làm việc. 

Trong đó, nhu cầu nhân lực đã qua đào tạo chiếm con số gần 87%. Nhưng việc làm dành cho những người có trình độ đại học chỉ chiếm hơn 20%. Còn lại rơi vào tay những người có tay nghề, với hơn 67%.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM đã trao đổi với phóng viên. Ông cho biết, khó khăn mà nhiều doanh nghiệp là thiếu lao động có trình độ đáp ứng được các yêu cầu của doanh nghiệp. 

Trình độ ở đây không chỉ là bằng cấp đại học mà còn bao gồm kỹ năng làm việc phù hợp. Những ngành đào tạo ở cấp học thấp thường có kiến thức chuyên môn hẹp hơn. Thế nhưng lại có hơn về kỹ năng thực hành.

Ông Tuấn cho rằng, nhu cầu lao động trình độ đại học trở lên ở các đô thị lớn như TPHCM chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 15% - 20% tổng nhu cầu nhân lực. Tỷ lệ này còn thấp hơn ở các tỉnh. Trong khi đó, nguồn cung lại quá cao dẫn đến tình trạng nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học không tìm được việc làm.

Cơ hội việc làm cho nhân lực đại học ngày càng căng thẳng

Chuyên gia nhân sự tại TPHCM cũng nhận xét rằng, không ít cử nhân ra trường không đáp ứng được vị trí công việc theo bằng cấp của họ Điều này dẫn đến thu nhập cử nhân bằng giỏi thấp. 

Có người phải làm công việc giao hàng hoặc lái xe dịch vụ. Thế nhưng ít người sẵn lòng làm những công việc này vì cho rằng không xứng đáng với tấm bằng của mình. Trong khi đó, những công việc này cử nhân không thể cạnh tranh với người học nghề và lao động phổ thông.