07/06/2023 | 09:21
Mặt trời đã lên cao, những đứa trẻ đang tự chơi một mình lủi thủi ngoài nền đất. Thế nhưng, tiếng nhạc xập xình đã gây chú ý với phóng viên. Buôn B'Nơr (xã Đắk Som, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông) nằm sát chân núi Tà Đùng, cách "Vịnh Hạ Long của Tây Nguyên" chỉ vài bước chân.
Thế nhưng, nếu bên kia quốc lộ 28 là vẻ nhộn nhịp sầm xuất thì phía bên này, ngay cổng vào buôn B'Nơr đã thấy không khí ảm đạm bao trùm. Đây còn được mệnh danh là làng uống rượu, làng ma men.
Đói nghèo ngập ngôi làng người dân uống rượu thay cơm
Một cô gái bản địa dẫn đường đưa khách vào nhà của Ka Thu, một phụ nữ 38 tuổi. Căn nhà cấp 4 có cửa vẫn đang đóng kín mít, nhưng dường như không có ai ở bên trong. Tuy nhiên, chỉ cần đi qua một lối nhỏ ở phía sau căn nhà, ta sẽ thấy một bàn rượu được sắp đặt sẵn, với chủ nhà và khách xung quanh.
Trong căn bếp nhỏ chỉ khoảng 10m2, có tổng cộng 5 người lớn và 5 đứa trẻ tấp nập quanh bàn rượu. Bữa tiệc rượu với những ma men diễn ra ngay trên sàn nhà. Ngoài hai chai rượu trắng, ước chừng gần 3 lít, món chính của bữa tiệc gồm cá suối và tô rau rừng luộc.
Ka Thu, với nước mắt rơi và mồ hôi trên trán, vừa quạt vừa cầm ly rượu, mời khách tham gia. Sau khi hỏi thăm, mới biết rằng Ka Thu là người gốc Lâm Đồng, sau khi lấy chồng đã chuyển đến đây làm dâu. Vợ chồng Ka Thu có 5 người con, nhưng chỉ có một người con được cho đi học.
Người dân đã ngồi uống rượu từ sáng sớm
Khi đã ngà ngà say, Ka Thu kể rằng gia đình chị nhận được hỗ trợ xây dựng căn nhà này vào năm trước. Dường như, việc có một ngôi nhà mới sẽ giúp cuộc sống dễ dàng hơn. Vì gia đình không còn nằm trong danh sách hộ nghèo. Tuy nhiên, người phụ nữ lại tiếc nuối vì các quyền lợi dành cho hộ nghèo cũng đã bị cắt giảm.
Buồn vì việc thoát khỏi tình trạng nghèo khó, Ka Thu và chồng đã tìm đến rượu. Theo lời cô, chỉ có rượu mới giúp cô đối mặt dũng cảm với thực tế của gia đình.
"Tôi chỉ có thể đưa 1 đứa con đi học, với 4 đứa con còn lại, chồng tôi và tôi không đủ tiền để lo cho chúng. Tôi biết việc không được học chữ là một thiệt thòi. Nhưng bố mẹ không đủ khả năng nuôi con đi học. Hy vọng rằng khi chúng lớn lên và đi làm, chúng sẽ giúp bố mẹ" - Ka Thu thổ lộ.
Bữa tiệc ở làng uống rượu trở nên sôi động hơn từng phút. H'Tính cười nói rôm rả, trên lưng cô đang đặt một đứa con 2 tuổi đang ngủ yên. Đôi má của đứa trẻ ửng đỏ vì nóng. Thế nhưng có vẻ không đỏ hơn khuôn mặt của người phụ nữ tràn đầy niềm vui khi đã uống rượu.
H'Tính chia sẻ: "Trước đây, khi tôi mới sinh con, tôi không uống rượu. Nhưng bây giờ, khi con lớn hơn, tôi lại uống. Tôi có thể uống vào buổi sáng hoặc buổi chiều, tùy ý mình. Nhưng tôi không nghiện rượu, vì nếu nghiện rượu thì tôi phải uống nhiều hơn nữa".
Dưới ánh mặt trời đứng thẳng gay gắt của mùa hè, bữa tiệc rượu tại nhà Ka Thu vẫn chưa kết thúc. Những đứa trẻ vui đùa trên con đường nóng cháy rát cũng đã phải tìm kiếm chỗ mát để tránh nóng.
Trên đường, hai người đàn ông khoác vai nhau, đi bộ chân trần, lảo đảo. Nhìn sự tò mò của các em nhỏ, hai con ma men chia tay nhau, hứa hẹn sẽ gặp lại nhau chiều nay.
Cá suối và tô rau rừng luộc là hai món chính cho bữa rượu sáng sớm
Khi chân đặt lên ngưỡng cửa nhà, K'Mét ngồi sụp xuống đất. Khó có thể tin được người đàn ông say xỉn rệu rạo kia chưa đầy 40 tuổi.
Hơn 15 năm sống trong cơn say sưa và rượu, K'Mét từ một thanh niên trẻ khỏe mạnh đã biến thành một người già yếu đuối. Bụng phình to, đôi mắt đã có màu vàng nghệ. Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của một người mắc bệnh gan mãn tính.
Vì không có tiền để điều trị, K'Mét đã từ bỏ quyết định về cuộc sống của mình cho số phận. Mỗi ngày, điều mà người đàn ông ở làng uống rượu này lo lắng nhất là tìm cách kiếm tiền để mua rượu.
Trong trạng thái mất tỉnh táo, K'Mét nói: "Ngày xưa, tôi khỏe như voi. Nhưng từ khi nghiện rượu, tôi không thể đi được, không thể đứng được. Mỗi khi kiếm được tiền làm thuê, tôi lại dùng số tiền đó để mua rượu. Khi thiếu, tôi xin tiền từ vợ và con để mua."
Như nhiều ngôi nhà khác trong khu vực, ngôi nhà của K'Mét rách nát và lụp xụp một cách khó tin. Bên trong, trống rỗng và hoang vu. Ngoại trừ hai chiếc giường làm từ thân lồ ô cũ kỹ, có vẻ như những chiếc thùng nhựa chứa nước là tài sản quý giá nhất.
Vợ của K'Mét nhìn thấy chồng mình say sưa cũng không còn buồn lòng để nói thêm gì, bởi từ lâu người đàn ông này đã không còn là trụ cột của gia đình.
"Ông ấy say rồi đi ngủ. Tỉnh dậy lại đi tìm bạn để uống rượu. Dẫu có nói nhiều, vợ con tôi cũng không thể thay đổi được gì, đói nghèo vì uống rượu", người vợ than thở khi được hỏi về hoàn cảnh gia đình.
Ở bên cạnh nhà K'Mét, ông K'Phú (45 tuổi) cũng có một lịch sử dài dằng dặc trong việc nhậu nhẹt. Hằng ngày, nếu không đi làm, ông ta đều tìm đến rượu để giết thời gian.
Khi nhắc đến thói quen uống rượu của mình, ông K'Phú thẳng thắn nói: "Ngày nào rảnh rỗi thì uống 1 lít, ngày nào phải đi làm thì chỉ uống khoảng nửa lít. Khi có bạn bè cùng uống, thì uống 3-4 lít mà vẫn chưa say. Khi đi làm, tôi phải mang theo một bình rượu để uống và... tránh khát nước".
Người dân có thói quen uống rượu không vì bất cứ một lý do nào
Gần nửa cuộc đời gắn liền với việc "say rượu", ma men K'Phú đã có thời điểm nghĩ đến việc bỏ rượu. Tuy nhiên, điều hài hước là sau khi quyết tâm nhịn uống rượu trong 3 ngày, ông ta trở nên lo lắng và run rẩy đến mức không thể làm bất kỳ công việc nào.
"Khi đi làm mà không có rượu, tôi không thể vươn lên được như cây leo. Ở nhà mà không có rượu, tôi không thể ngủ được. Tôi cũng đã mắc bệnh gan rồi!" ông K'Phú than thở.
Theo thống kê của UBND xã Đắk Som, trong tổng số 400 hộ dân ở Bon B'Nơr, có hơn 120 hộ thuộc diện hộ nghèo và 7 hộ gần nghèo. Với những cơn say liên tục, nhiều hộ dân trong khu vực đang chật vật với nghèo đói. Và nhiều đứa trẻ không thể đến trường vì cha mẹ đã chìm đắm trong cơn say rượu.
Ông Lê Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Đắk Som, cho biết rằng trước thực tế tại Bon B'Nơr, chính quyền địa phương đã tăng cường công tác tuyên truyền và khuyến khích người dân từ bỏ rượu để tập trung vào công việc và phát triển kinh tế, bởi đói nghèo vì uống rượu.
Tuy nhiên, Chủ tịch UBND xã Đắk Som cũng đang lo lắng vì số lượng người nghiện rượu vẫn rất cao và cuộc sống của người dân buôn B'Nơr vẫn chìm trong đói nghèo. Việc giúp người dân bỏ rượu thực sự là một trong những thách thức và nhiệm vụ khó khăn trong cuộc đấu tranh giảm nghèo của chính quyền địa phương.
Hà Nội, ngày 13 tháng 7 năm 2024 – Công ty May Việt Nam VGC đã chính thức được ...