Hé lộ lý do tòa sơ thẩm ra quyết định gia hạn tạm giam bà Phương Hằng

Tình hình tạm giam bà Phương Hằng

Trong vụ án này, bà Nguyễn Phương Hằng và ông Đặng Anh Quân đang bị tạm giam vì những phát ngôn ảnh xúc phạm, gây ảnh hưởng đến danh dự một số. Những đối tượng khác có liên quan đến vụ việc của bà Hằng được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú. Kể từ thời điểm bị tạm giam tháng 3 năm 2022 đến nay, bà Hằng đã bị tạm giam hơn một năm.

Tình hình tạm giam bà Phương Hằng

Tại sao tòa lại đưa ra quyết định tạm giam bà Phương Hằng thêm 60 ngày

Trước thông tin sự việc, nhiều người băn khoăn việc tạm giam bà Phương Hằng hơn 1 năm để điều tra và tiếp tục gia hạn thêm 60 ngày nữa dựa theo căn cứ nào? Giải đáp thắc mắc của độc giả, TS. Luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư Hà Nội) khẳng định, quyết định tạm giam bà Phương Hằng thêm 60 ngày trong giai đoạn xét xử sơ thẩm là hoàn toàn có căn cứ và phù hợp với quy định của pháp luật.

Luật sư Cường phân tích, vụ án hình sự sẽ trải qua ba giai đoạn gồm: điều tra, truy tố và xét xử. Cả ba giai đoạn này, 3 cơ quan tố tụng gồm: cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án đều có quyền quyết định tạm giam bị can để phục vụ cho quá trình điều tra. Điều này được nêu lên trong quy định của pháp luật về tố tụng hình sự Việt Nam. 

Quy định tạm giam được áp dụng đối với bị can, bị cáo trong các giai đoạn khác nhau của tố tụng hình sự. Mục đích là để ngăn chặn bị can bỏ trốn, tiếp tục thực hiện những hành vi gây cản trở, khó khăn cho cơ quan chức năng tiến hành tố tụng giải quyết vụ án.

Lý do tòa sơ thẩm ra quyết định gia hạn tạm giam bà Phương Hằng

Việc tạm giam được áp dụng thường xuyên, phổ biến và có hiệu quả trong giai đoạn điều tra. Tuy nhiên, trong giai đoạn truy tố và xét xử, các cơ quan tiến hành tố tụng vẫn có khả năng áp dụng biện pháp tạm giam để truy tố, xét xử và để đảm bảo thi hành án theo đúng quy định pháp luật.

Căn cứ pháp lý cho quyết định tạm giam bà Phương Hằng

Luật sư Cường cho biết thêm, luật về tố tụng hình sự Việt Nam quy định rất cụ thể về trường hợp tạm giam, trường hợp không áp dụng tạm giam, quy định về thủ tục, thẩm quyền, thời hạn tạm giam đối với từng loại tội khác nhau.

Theo đó, đối với tội phạm ít nghiêm trọng thời hạn tạm giam để điều tra không quá 2 tháng, đối với tội phạm nghiêm trọng thời hạn tạm giam không quá 3 tháng, đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng tạm giam không quá 4 tháng. 

Với những vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, cần có thời gian dài cho việc điều tra và không có căn cứ để thay đổi biện pháp tạm giam thì Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn tạm giam chậm nhất là 10 ngày trước khi hết thời hạn tạm giam.

Trong thời hạn tạm giam, nếu xét thấy không cần tiếp tục tạm giam thì Cơ quan điều tra phải đề nghị lên Viện kiểm sát kịp thời hủy bỏ việc tạm giam để trả tự do cho người bị tạm giam. Khi hết thời hạn tạm giam, người bị tạm giam được trả tự do.

Trong những trường hợp xét thấy cần thiết, cơ quan thẩm quyền sẽ tiến hành tố tụng áp dụng biện pháp ngăn chặn khác.

Trong vụ án của bà Nguyễn Phương Hằng và các đồng phạm bị truy tố theo quy định tại khoản 2, Điều 331 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 với khung hình phạt là phạt tù từ 2 năm đến 7 năm. Tội danh của các bị can này là “Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức cá nhân”.

Trường hợp của bà Hằng là tội phạm nghiêm trọng, thời hạn tạm giam và Phương Hằng để điều tra sẽ không quá 5 tháng nhưng không tính thời hạn điều tra bổ sung khi viện kiểm sát hoặc tòa án trả hồ sơ để điều tra bổ sung.

Khi hồ sơ được chuyển sang viện kiểm sát, Bộ luật tố tụng hình sự cũng quy định thẩm quyền tạm giam để truy tố theo thời hạn truy tố mà bộ luật tố tụng hình sự đã quy định cho viện kiểm sát. Thẩm quyền quyết định tạm giam dành cho: Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp.