Mua bán nam giới có xu hướng gia tăng và phức tạp

Tỷ lệ mua bán nam giới tăng cao

Tất cả những thông tin này đều được đề cập trong phiên giải trình về tình hình thực hiện pháp luật về phòng chống mua bán người sáng ngày 8/5 của Ủy ban Tư pháp.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, gần đây tội phạm mua bán người đang có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp. Thủ đoạn của chúng ngày càng tinh vi, đối tượng nạn nhân cũng dần mở rộng, không chỉ riêng phụ nữ, trẻ sơ sinh, bào thai, trẻ em,nội tạng và cả nam giới...

Bà Lê Thị Nga cũng cho biết, cơ quan chức năng cũng phát hiện ra nhiều vụ mua bán người trong nước để ép các nạn nhân làm gái mại dâm hoặc cưỡng bức lao động gây nên tinh thần bất an, lo lắng trong nhân dân.

Thông qua đó, chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng cho rằng cần phải đánh giá chính xác về thực trạng. Cần làm rõ trách nhiệm các cơ quan, tổ chức có liên quan đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm mua bán người trong thời gian tới.

Hơn 1000 nạn nhân bị bán và nghi bị mua bán

Trong báo cáo của Bộ Công an, tại kỳ (2018-2022), trên cả nước đã phát hiện 440 vụ. Có đến 876 đối tượng vi phạm về mua bán người, với 1.240 nạn nhân bị mua bán và nghi bị mua bán.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp là bà Mai Thị Phương Hoa cũng cho biết nội dung đáng chú ý là mua bán nam giới có xu hướng tăng lên, nhằm cưỡng bức lao động trên tàu cá.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp bà Mai Thị Phương Hoa nói về mua bán nam giới

Theo báo cáo của Bộ Công an nêu rõ, các vụ án liên quan mua bán người có 275 nạn nhân nam, 744 nạn nhân là nữ. Có 841 nạn nhân trên 16 tuổi và 178 nạn nhân là dưới 16 tuổi.

Theo Bộ Công an, có đến 19 vụ liên quan bóc lột tình dục, 4 vụ lấy bộ phận cơ thể nạn nhân, 132 vụ cưỡng bức lao động và có 239 vụ vì mục đích vô nhân đạo khác.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, tại một số nơi, còn nổi lên tình trạng mua bán trẻ sơ sinh. Được biết, tình trạng này thường được núp bóng tinh vi dưới dạng tổ chức mang danh thiện nguyện tự phát. Việt Nam vừa là nơi xuất phát tội phạm nguồn, vừa là địa bàn trung chuyển mua/bán người của một số nước trong khu vực.

Tội phạm luôn có những thủ đoạn buôn người tinh vi

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp - Bà Hoa cho biết hiện nay xuất hiện nhiều đường dây phạm tội mua bán người với nhiều thủ đoạn. Đặc biệt là các thủ đoạn như "việc nhẹ, lương cao", hay tổ chức cho nạn nhân vượt biên. Qua đó, ép buộc họ làm việc bất hợp pháp, muốn về nước cần phải trả một khoản tiền chuộc lớn.

Thủ đoạn tinh vi hơn là lợi dụng thủ tục đơn giản trong việc kết hôn với người nước ngoài. Hay trường hợp cho nhận con nuôi có yếu tố liên quan đến nước ngoài, thăm thân, du lịch,… Cố tình tổ chức cho nạn nhân ra nước ngoài, về sau đó thu giữ giấy tờ tùy thân rồi bán sang tay nhiều chủ để cưỡng bức mại dâm, lao động, cưỡng bức mại dâm, ép nạn nhân thực hiện một số hành vi lừa đảo và chiếm đoạt tài sản…

Ngoài ra, còn có tình trạng lợi dụng quy định hiến tạng, ghép tạng. Chúng thường tìm đến các đối tượng gặp khó khăn về kinh tế đang có nhu cầu bán nội tạng, thương lượng mua giá rẻ và làm giả giấy tờ, cũng như con dấu rồi bán lại cho người bị bệnh với mức giá cao.

Theo thống kê có:

• 55 vụ lợi dụng môi giới hôn nhân
• 57 vụ lợi dụng việc môi giới đưa người đi lao động nước ngoài
• 282 vụ với thủ đoạn khác

Trong báo cáo (2018-2022), Cơ quan điều tra các cấp thuộc Bộ Công an đã thụ lý 560 tin báo. Trong đó bao gồm cả tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố có liên quan đến tội phạm mua bán người. Cơ quan có thẩm quyền thuộc Bộ Quốc phòng hiện đã thụ lý 120 tin báo về tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố vụ việc có liên quan đến mua bán người.

Cơ quan điều tra các cấp thuộc Bộ Công an cũng đã tiến hành khởi tố 386 vụ/808 bị can. Phía Cơ quan có thẩm quyền thuộc Bộ Quốc phòng cũng đã tiến hành khởi tố rồi chuyển sang cơ quan điều tra có thẩm quyền là 54 vụ/68 đối tượng.

Theo Thường trực Ủy ban Tư pháp, số lượng vụ phạm tội mua bán người được phát hiện và điều tra, xử lý nó còn ít hơn nhiều so với tình hình thực tế. Thậm chí, số lượng các vụ án bị khởi tố về tội mua bán người ít hơn so với giai đoạn trước.

Trong giai đoạn 2012-2020, trung bình khởi tố 162 vụ/năm và trong giai đoạn năm 2018-2022, trung bình khởi tố  khoảng 77,2 vụ/năm.

Thường trực Ủy ban Tư pháp cũng đưa ra nhận định chất lượng điều tra vẫn còn có mặt hạn chế. Tuy nhiên, vẫn còn 56 bị can phạm tội mua bán nam giới đang bỏ trốn phải truy nã. Ngoài ra, có một số vụ án xảy ra trong một khoảng thời gian dài, chúng thường có tổ chức và nhiều đối tượng thường cấu kết với nhau. 

Tại kỳ báo cáo, cơ quan có thẩm quyền đã tiến hành giải cứu được 352 nạn nhân. Xác minh thêm 545 nạn nhân từ nước ngoài trở về và còn rất nhiều nạn nhân khác vẫn chưa được giải cứu.